| Resumo: |
Objective of this study is to characterize the impact of different injury profiles due to multiple pests and cultural practices on rice crop health and yields under irrigated conditions. The survey was conducted in NongKhai and Bueng Kan. The data sets collected from 96 fields included (I) nominal data set, which consists of soil types, rice varieties, and cultural practices, and (ii) ordinal data set, which consists of crop injuries due to insects, diseases and weeds, and rice yield. The data was analysed using various methods, i.e. non-parametric, multivariate statistic method, probability, cluster analysis, Chi-square distance and correspondence analysis. The results from cluster analysis based on multiple pest injury profiles (IP), farmer fields can be classified into 4 groups; IP1, IP2, IP3, and IP4 with the members of 92, 1, 1, and 2, respectively. On the other hand, cluster analysis based on cultural practices and yields (Production Situation, PS), farmer fields can be classified into 4 groups; PS1, PS2, PS3, and PS4 with the members of 85, 7, 2, and 2, respectively. The results from correspondence analysis revealed a narrow Chi-square distance indicated that cultural practice, pests injuries, and rice yield were associated with rice grown during both dry and wet season in 2013. Rice grown in dry season 2013 gave high yield due to proper field conditions and appropriate rate of fertilizer application. While rice grown in dry season 2012 had association with pests injuries, especially disease and weed but due to each group consists of too low number of members. Furthermore, association between yield and season was not clearly observed. Therefore, accumulation of more survey data from different ecosystem and combined analyses across ecosystems and locations would be required, in order to increase the reliability of results
งานวิจัยนี้เป็นการวัดผลกระทบจากการทำลายของศัตรูข้าวหลายชนิดภายใต้สภาพอากาศ และเขตกรรมที่แตกต่างกันในนิเวศนาชลประทาน ที่มีต่อความสมบูรณ์ของข้าวหรือสุขภาพพืช และผลผลิตของข้าวโดยการสำรวจข้อมูลจากแปลงนาเกษตรกรในจังหวัดหนองคาย และบึงกาฬ จำนวน 96 แปลงโดยบันทึกข้อมูลสภาพดิน พันธุ์ข้าว การเขตกรรม ผลผลิตข้าว และการทำลายของศัตรูข้าว ได้แก่ แมลงศัตรูข้าว โรคข้าวและวัชพืช ซึ่งการวิเคราะห์ข้อมูลได้ประยุกต์ใช้non-parametric multivariate statistical methods คำนวณความน่าจะเป็น ใช้วิธีการจัดกลุ่ม (cluster analysis) และวิเคราะห์Chi-square distance ตลอดจนวิเคราะห์สมนัย(correspondence analysis)ผลการวิเคราะห์สามารถ จัดกลุ่มสภาพการทำลายของศัตรูข้าว (Multiple pests injury profile; IP) ได้ 4 กลุ่ม คือ IP1 IP2 IP3 และ IP4 ซึ่งมีสมาชิก 92 1 1 และ 2 ตามลำดับ สำหรับสภาพการผลิตข้าว (Production Situation; PS) สามารถจัดได้ 4 กลุ่ม คือ PS1 PS2 PS3 และ PS4 ซึ่งมีสมาชิก 85, 7, 2, และ 2 ตามลำดับ การวิเคราะห์สมนัยพบว่า การปฏิบัติทางเขตกรรม การเข้าทำลายศัตรูข้าว และผลผลิตมีความเกี่ยวโยงกันกับการปลูกข้าวทั้งในฤดูนาปรัง และฤดูนาปี 2556 โดยข้าวที่ปลูกในฤดูนาปรัง พ.ศ.2556 มีผลผลิตอยู่ในระดับสูง เนื่องจากสภาพโดยรวม ของแปลงอยู่ในระดับดี และเกษตรกรใช้ปุ๋ยเคมีในอัตราที่เหมาะสม การปลูกข้าวฤดูนาปรัง 2555 มีความเกี่ยวโยงกับรูปแบบการเข้าทำลายของศัตรูข้าว โดยเฉพาะโรคและวัชพืชใต้น้ำ แต่ไม่สามารถอธิบายรูปแบบของผลผลิตได้ชัดเจน เนื่องจากจุดสำรวจ และปีที่สำรวจ มีจำนวนน้อยเกินไป ดังนั้นการรวบรวมข้อมูลระหว่างนิเวศ และการวิเคราะห์ร่วมระหว่างนิเวศและสถานที่จึงจำเป็นต้อง ดำเนินการเพิ่มเติม เพื่อเพิ่มความน่าเชื่อถือของผลการทดลองคำสำคัญ: สุขภาพพืช รูปแบบการเข้าทำลายของศัตรูข้าวหลายชนิด ระบบนิเวศนาชลประทาน สภาพภูมิอากาศ การเขตกรรม
|
